قدس آنلاین- برخلاف این سال‌ها، تا اوایل دهه ۶۰ از بوفه یا همان پایگاه سالم تغذیه در خیلی از مدارس کشور خبری نبود و بیشتر دانش‌آموزان صبح‌ها خوراکی‌های دست پخت مادرشان را همراه می‌آوردند. البته بعضی‌ها به خاطر تحرک بسیار زیاد با یک میان وعده غذا سیر نمی‌شدند و احساس ضعف می‌کردند. من یکی از آن‌ها بودم؛ به همین خاطر وقتی زنگ تفریح سوم نواخته می‌شد با اجازه مستخدم مدرسه که یکی از هم روستایی‌های ما بوده است دو گام را یک گام می‌کردم و با مراجعه به خانه که در نزدیکی مدرسه واقع بود یک قرص نان و چند گردو از آشپزخانه بر می‌داشتم و با همان سرعت بر می‌گشتم و قبل از نواخته شدن زنگ شروع کلاس آن‌ها را می‌خوردم تا به قول معروف جان تازه‌ای بگیرم.

این‌ها را گفتم تا شاید گوشه‌ای از اهمیت مصرف میان وعده غذایی از سوی دانش آموزان را نشان داده باشم. حالا اما مصرف میان وعده سالم و با کیفیت، نه خوراکی هایی مثل چیپس، پفک و نظایر این‌ها که برای سلامت افراد مضر هستند در بوفه‌های مدارس سراسر کشور به فروش می‌رسند.

• کسب سود بیشتر برای بوفه‌داران

«طباطبایی» مربی پرورشی یکی از مدارس استان البرز درباره عرضه و فروش خوراکی‌های مضر در بوفه‌های مدارس که طبق بخشنامه ابلاغی وزارتخانه‌های بهداشت و آموزش و پرورش  از دو سال قبل ممنوع اعلام شده‌اند، به قدس می‌گوید: در خیلی از مدارس عرضه و فروش خوراکی‌های آسیب رسان به سلامت دانش آموزان از قبیل اسنک، لواشک، ساندویچ‌های دست ساز، چیپس و پفک همچنان ادامه دارد. در واقع روند فعلی چندان رو به بهبود نیست؛ چرا که بوفه داران برای کسب سود بیشتر بی‌کیفیت‌ترین و ارزان‌ترین خوراکی‌های ناسالم را تهیه  و به دانش‌آموزان می‌فروشند.

وی که تجربه کار در مدارس مختلف را دارد با بیان اینکه بعضی از بوفه داران آن قدر جسور شده‌اند که حتی خوراکی‌های ممنوعه را جلوی چشم دانش آموزان قرار می‌دهند، می‌افزاید: اگرچه یکی از وظایف مربیان بهداشت نظارت بر فعالیت بوفه‌های مدارس است، اما مشکل اینجاست که خیلی از مدیران بیشتر طرف بوفه‌داران را می‌گیرند؛ چون با اجاره دادن بوفه ها، بخشی از هزینه‌های مدارس را تأمین می‌کنند در نتیجه  توجه چندانی به گزارش‌های مربیان نمی‌کنند.

وی با اشاره به اینکه بعضی از بوفه‌ها نیز زیر نظر مستقیم مدیران مدارس اداره می‌شوند، می‌افزاید: در چنین حالتی بوفه توسط مدیر مدرسه به کسی اجاره داده نمی‌شود، بلکه مستخدم مدرسه کار فروش خوراکی‌ها را انجام می‌دهد و سود حاصله برای مدرسه است و صرف هزینه‌های اداره مدرسه می‌شود.

وی نظارت و بازرسی بر فعالیت بوفه‌های مدارس را از سوی آموزش و پرورش و وزارت بهداشت بسیار ضعیف می‌خواند و می‌گوید:برای نظارت بر هر موضوعی نیاز به نیروی کافی است که این وزارتخانه‌ها  در این زمینه مشکل دارند.

• خوراکی‌های ناسالم در بیرون از مدارس

فوزیه طهماسبی، مدیر یکی از مدارس استان گلستان نیز اگر چه معتقد است نظارت مناسبی از سوی آموزش و پرورش بر عرضه غذایی و همچنین فضای فیزیکی بوفه‌ها می‌شود، اما مصرف خوراکی‌های مضر توسط دانش آموزان در مدارس را تأیید می‌کند و می‌گوید: خوراکی‌های ناسالم در بوفه‌های مدارس عرضه نمی‌شود، اما بعضی از دانش آموزان چنین خوراکی هایی را از بیرون خریداری و در مدرسه مصرف می‌کنند که در چنین شرایطی مدیران مدارس فقط می‌توانند تذکر بدهند.

وی با اشاره به اینکه نظارت بر فعالیت بوفه‌ها هر سال بیشتر از قبل می‌شود، می‌افزاید: مشکل واقعی در توزیع خوراکی‌های مضر نیست، بلکه در کیفیت محصولاتی است که در دکه‌ها به فروش می‌رسند. در واقع محصولات با کیفیت گران هستند و خیلی از دانش آموزان توان خرید آن‌ها را ندارند، بنابراین بوفه داران سعی می‌کنند ارزان‌ترین محصولات تولیدی مورد تأیید وزارت بهداشت را که کیفیت پایینی دارند، خریداری و عرضه کنند.

• نظارت کمرنگ است

دکتر محمد حسین قربانی،   نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به نقش بسیار تأثیرگذار تغذیه سالم در سلامت و فرایند یادگیری دانش آموزان، به قدس می‌گوید: با اینکه تلاش‌هایی برای جلوگیری از فروش خوراکی‌های ناسالم شده است، اما همچنان در بعضی از بوفه‌های مدارس خوراکی‌های مضر توزیع می‌شوند.

نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس شورای اسلامی با ابراز تأسف از کمرنگ بودن نظارت بر توزیع اقلام خوراکی در بوفه‌های مدارس، می‌گوید: تأثیرات منفی عرضه خوراکی‌های ناسالم بر دانش‌آموزان ایرانی کاملاً مشهود است که برای اثبات این موضوع می‌توان به اضافه وزن بعضی از دانش آموزان به دلیل مصرف زیاد فست‌فودها در مدارس یاد کرد.

قربانی بر ضرورت افزایش نظارت بر فعالیت بوفه‌ها از دستگاه‌های متولی سخن می‌گوید و می‌افزاید: این که مدارس کشور نیازمند منابع مالی هستند، شکی نیست، اما این موضوع نباید منجر به خطر افتادن سلامت دانش آموزان شود. یعنی به هیچ وجه نمی‌توان پذیرفت که مدیر مدرسه‌ای برای تأمین هزینه‌های مدرسه بعضی از مسائل را نادیده بگیرد و اجازه توزیع مواد غذایی ناسالم در بوفه را بدهد.

• نمی توانیم هر روز نظارت کنیم

قائم مقام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز از افزایش نظارت بر بوفه‌های مدارس خبر می‌دهد و به قدس می‌گوید: بازرسی‌های وزارت آموزش و پرورش از بوفه‌های مدارس به صورت چند ۱۰ هزار نفری است. از سوی دیگر با اعلام اسامی خوراکی‌های ممنوعه که تعداد آن‌ها با احتساب سوسیس، کالباس و نوشابه‌های گازدار به ۲۰ مورد رسیده است، تفاهمنامه‌ای با وزارت آموزش و پرورش برای نظارت بر فعالیت بوفه‌های مدارس امضا کرده‌ایم، تا چنین خوراکی‌هایی در مدارس عرضه نشوند.

دکتر ایرج حریرچی، اقدامات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای مقابله با عرضه خوراکی‌های مضر در مدارس کشور را مناسب ارزیابی می‌کند و می‌افزاید:نمی توان از  این وزارتخانه انتظار داشت که هر روز از مدارس بازدید داشته باشد یا  یک نفر را در بوفه‌ها مستقر کند. به هرحال با اقداماتی که انجام شده، وضعیت نسبت به گذشته تا حدی بهبود یافته است، اما همچنان مشکلاتی وجود دارد که در صدد رفع آن‌ها هستیم.

وی با اشاره به اینکه خوراکی‌های مضر غالباً در مدارسی که دانش آموزان طبقه متوسط به بالا در آن‌ها تحصیل می‌کنند، عرضه و مصرف می‌شوند، تصریح می‌کند: برای جلوگیری از عرضه چنین خوراکی هایی علاوه بر شدت بازرسی‌ها هر جا لازم باشد، تذکر می‌دهیم. ضمن اینکه برای حل مشکل یاد شده علاوه بر نظارت باید با آگاهی بخشی به دانش آموزان  میزان تقاضا را کاهش دهیم.